Tìm hiểu về phóng tác chính là bạn đang tìm hiểu về sự ảnh hưởng của một tác giả, một tác phẩm nào đó với một tác giả, một tác phẩm khác. Việc phóng tác sẽ tạo ra một tác phẩm phóng tác. Đây là tác phẩm được tạo ra dựa trên một tác phẩm sẵn có nhưng có sự sáng tạo nhất định về nội dung, hình thức, ngôn ngữ,… của tác phẩm
- Phóng tác là gì?
Tác phẩm phóng tác là tác phẩm phái sinh mô phỏng theo nội dung của một tác phẩm đã có từ trước đó, chuyển tác phẩm từ thể loại này sang một thể loại khác. Phóng tác nhằm tạo ra một tác phẩm khác có hình thức thể hiện không giống với hình thức thể hiện của tác phẩm ban đầu.
Tác phẩm phóng tác thường ngắn hơn tác phẩm ban đầu nhưng những tác phẩm phóng tác sẽ vẫn là một tác phẩm đem đến cho người đọc một thế giới nghệ thuật trọn vẹn hơn, đem đến những hứng thú mới chứ không chỉ đơn thuần là một bản tóm tắt làm mất đi sự hứng thú của độc giả đối với tác phẩm.
Khi phóng tác một tác phẩm, tác giả cần có sự nghiên cứu, tìm tòi và lựa chọn để có thể đưa ra một tác phẩm ngắn gọn, hàm tích hơn nhưng vẫn đảm bảo được tác phẩm mới có đầy đủ các nội dung cốt truyện ở tác phẩm ban đầu và tạo được sự quan tâm đối với người đọc.
Về mặt lý thuyết thì một tác phẩm khi phóng tác sẽ có sự lặp lại cấu trúc, bản chất của tác phẩm nguyên mẫu, tuy nhiên, tác phẩm phóng tác sẽ có sự thay đổi về việc sắp xếp các yếu tố, các nhân vật so với tác phẩm gốc để tạo nên sự khác biệt nhưng vẫn giữ nguyên được cốt truyện ban đầu.
- Đặc điểm của phóng tác
– Việc phóng tác sẽ tạo ra một tác phẩm phóng tác. Đây là tác phẩm được tạo ra dựa trên một tác phẩm sẵn có nhưng có sự sáng tạo nhất định về nội dung, hình thức, ngôn ngữ,… của tác phẩm
– Người phóng tác là tác giả phóng tác, được hưởng quyền tác giả kể từ khi tác phẩm phái sinh được sáng tạo và được thể hiện dưới một hình thức nhất định, không phân biệt nội dung, chất lượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay chưa công bố, đã đăng ký hay chưa đăng ký.
– Việc phóng tác thể hiện sự kế thừa các giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời tiếp thu những giá trị mới. Vì vậy, nó sẽ hấp dẫn nhiều thế hệ bạn đọc hơn, từ đó có thể giúp tác phẩm gốc được biết đến rộng rãi hơn.
- Quyền tác giả đối với tác phẩm phóng tác
Tác phẩm phóng tác là một loại tác phẩm phái sinh. Vì vậy, nó được hưởng đầy đủ quyền tác giả đối với tác phẩm phái sinh, bao gồm:
– Quyền nhân thân theo quy định tại Điều 19 Luật SHTT, bao gồm các quyền: Quyền đặt tên cho tác phẩm; có quyền đứng tên thật hoặc là bút danh trên tác phẩm; quyền công bố tác phẩm hoặc cho phép người khác được công bố tác phẩm đó; quyền bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm.
– Quyền tài sản theo quy định tại Điều 20 Luật SHTT, bao gồm các quyền: Quyền được làm tác phẩm phái sinh; quyền biểu diễn tác phẩm đó trước công chúng; quyền được sao chép tác phẩm; quyền truyền đạt tác phẩm đến công chúng bằng những phương tiện hữu tuyến, vô tuyến, mạng thông tin điện tử; quyền cho thuê bản gốc hay bản sao tác phẩm điện ảnh.
- Mối quan hệ giữa tác phẩm gốc và tác phẩm phóng tác
– Tác phẩm phóng tác được hình thành trên cơ sở một hay nhiều tác phẩm gốc đã tồn tại trước đó.
– Hình thức thể hiện của tác phẩm phóng tác phải khác biệt hoàn toàn hoặc có thể khác biệt từng phần so với những tác phẩm gốc.
– Tác phẩm phái sinh phải do tác giả tự mình sáng tạo ra mà không được có sự sao chép từ những tác phẩm khác và phải mang dấu ấn của tác giả.
