Sáng chế vốn là một đối tượng thuộc phạm vi bảo hộ của pháp luật về sở hữu trí tuệ. Việc bảo hộ cho đối tượng này nhằm hạn chế những hành vi xâm phạm cũng như thúc đẩy quá trình sáng tạo, lao động trí tuệ của con người. Tuy nhiên không phải bất kỳ đối tượng nào cũng những tính chất hay đặc tính tương tự cũng được bảo hộ dưới danh nghĩa của một sáng chế.
- Đối tượng không được bảo hộ sáng chế
Để được cấp văn bằng bảo hộ, sáng chế phải đáp ứng ba điều kiện trên còn phải không thuộc các trường hợp được quy định tại điều 59 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 sửa đổi bổ sung năm 2019. Cụ thể:
a. Phát minh, lý thuyết khoa học, phương pháp toán học
Đây chỉ là nhữngg giải pháp không đảm bảo đầy đủ được khả năng áp dụng công nghiệp của sáng chế. Về bản chất, phát minh là tìm ra quy luật sẵn trong tự nhiên không đảm bảo tính sáng tạo. Phát minh, lý thuyết khoa học, phương pháp toán học lại tồn tại mãi mãi, là cơ sở để từ tạo ra sáng chế nên không thể bảo hộ cho một chủ thể độc quyền sử dụng.
b. Sơ đồ, kế hoạch, quy tắc và phương pháp để thực hiện các hoạt động trí óc, huấn luyện vật nuôi, thực hiện trò chơi, kinh doanh; chương trình máy tính;
Bản thân các đối tượng như đối tượng trên sẽ được bảo hộ theo quyền tác giả. Xét về bản chất, đây chỉ là những cách thức thể hiện thông tin thuần tuý, không có khả năng áp dụng công nghiệp mang vào sản xuất hàng hoạt.
c. Cách thức thể hiện thông tin.
Bản chất đối tượng này không phải là một giải pháp ký thuật có khả năng áp dụng cao trong công nghiệp mà chỉ là sự thể hiện thông tin thông thường.
d. Giải pháp chỉ mang đặc tính thẩm mỹ
Đối tượng này cũng là giải pháp chỉ mang tính thẩm mỹ không đem lại hiệu quả khi áp dụng trong công nghiệp nên không thể đáp ứng điều kiện của một sáng chế.
e. Giống thực vật, giống động vật; quy trình sản xuất thực vật, động vật chủ yếu mang bản chất sinh học mà không phải là quy trình vi sinh.
Những đối tượng là thực thể sống, mang đặc điểm sinh học vì vậy không thể bảo hộ dưới danh nghĩa là một sáng chế. Thay vào đó, để đảm bảo cho người tạo giống cây trồng, việc bảo hộ với giống cây trồng sẽ được áp dụng theo quyền đối với giống cây trồng được quy định tại Phần IV Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 sửa đổi bổ sung năm 2019.
f. Phương pháp phòng ngừa, chẩn đoán và chữa bệnh cho người và động vật.
Bảo hộ sáng chế có mục đích chủ yếu bảo vệ tính độc quyền sử dụng sáng chế, mang tính thương mại hóa. Ngược lại, những phương pháp phòng ngừa, chẩn đoán và chữa bệnh cho người và động vật lại là những các đối tượng liên quan trực tiếp đến sức khoẻ, đời sống của cả cộng đồng và xã hội. Vì vậy, để đảm bảo mục đích nhân đạo, liên quan trực tiếp đến lợi ích cộng đồng, các đối tượng này cần phải được mở rộng phạm vi sử dụng nên không thể bảo hộ độc quyền cho một chủ thể sử dụng. Như vậy, đây cũng là đối tượng không được bảo hộ sáng chế.
Ngoài ra, để bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ nói chung, bảo hộ sáng chế nói riêng, những sáng chế không được trái với đạo đức xã hội, trật tự công cộng, có hại cho quốc phòng, an ninh (theo khoản 1 Điều 8 Luật SHTT).
Trên đây là những tư vấn về đối tượng không được bảo hộ quyền sáng chế theo quy định pháp luật hiện hành. Nếu còn thắc mắc về vấn đề này, bạn có thể liên hệ công ty Blue để được tư vấn và hỗ trợ.
